Jämtland

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
(Redirecionado de Jemtlândia)
 Nota: Este artigo é sobre a província histórica. Para o condado, veja Jämtland (condado).
Suécia Jämtland

Jemtlândia

 
  Província  
Símbolos
Brasão de armas de Jämtland
Brasão de armas
Localização
Região Norlândia
Condado Jämtland
Características geográficas
Área total 37 788 km²
População total (2023) 119 508 hab.
Altitude máxima Storsylen 1 743 m
Renas nas montanhas da Jämtland
Grande Lago

A Jämtland ( PRONÚNCIA), raramente Jemtlândia[1] (em latim: Iemtlandia), Jemtlanda, Jemcia (em latim: Jemtia) ou Jempia (em latim: Iempihia), é uma província histórica da Suécia. Está situada no sudoeste da região histórica da Norlândia (Norrland), e tem fronteira com a Noruega. [2] [3] Ocupa 8% da superfície total do país e tem cerca de 119 508 habitantes (2023). [4] [5] [6] É a segunda maior província da Suécia, e fica precisamente no centro da Escandinávia. [7]

Jämtland

Como província, não possui funções administrativas, nem significado político, mas está presente no nome de por exemplo Jämtlands Gymnasium Wargentin (escola secundária), Jämtland-Härjedalens Ishockeyförbund (federação regional de hóquei no gelo) e Jämtlands Tidning (jornal regional).[8][9]

Etimologia e uso[editar | editar código-fonte]

O topônimo Jämtland é composto pelas palavras nórdicas jämte (nome dum povo da região) e land (terra), significando assim "terra dos jämtar". O termo está registado desde o século XI como Iamtaland, Jamtaland, e Iæmtæland.[10][11]

Em textos em português costuma ser usada a forma original Jämtland. [12]

Além disso, há um pavilhão tailandês em Jämtland, uma região no centro da Suécia.

A província histórica e o condado atual[editar | editar código-fonte]

A província histórica da Jämtland faz quase toda parte do condado da Jämtland, o qual inclui ainda a província histórica da Härjedalen, e partes da Hälsingland e Ångermanland. [2]


Heráldica[editar | editar código-fonte]

O brasão de armas provém do sinete da província no século XVII, quando ainda pertencia ao reino da Dinamarca e Noruega. Representa uma cena de caça ao alce com ajuda de falcão e cão. [13]

História[editar | editar código-fonte]

Do século X ao XII, a Jämtland foi uma república camponesa independente, com governo e parlamento próprio (Jamtamot). O seu nome aparece pela primeira vez na pedra rúnica de Frösö. Uma vez conquistada em 1178 pela Noruega, passou a ser uma província autónoma norueguesa até ao século XVII. Em 1645, passou para a coroa sueca pela Paz de Brömsebro, firmada entre a Dinamarca e a Suécia.[5][2] O brasão da província tem um grande alce – símbolo da Jämtland – atacado pelos dois lados – símbolo da disputa histórica envolvendo a Suécia e a Noruega.[14]

Geografia[editar | editar código-fonte]

A queda de água de Ristafallet.

Situada precisamente no ponto central da Escandinávia, a Jämtland faz fronteira a norte com a Lapónia, a leste com a Ångermanland, a sul com a Härjedalen e Medelpad e a oeste com a Noruega.
A sua natureza selvagem atrai numerosos turistas graças às suas enormes florestas, às suas grandes montanhas, aos seu numerosos lagos e ao seus rios de águas bravias.
É constituída a leste por um planalto de terras altas, cobertas de florestas de pinheiros e abetos, e a oeste pelas serranias dos Alpes Escandinavos, com a serra de Sylarna como o ponto mais elevado (1 728 metros).
A norte e a sul do Grande Lago (Storsjön), é praticada a agricultura.
O rio Indalsälven nasce nos Alpes Escandinavos e atravessa a Jämtland de noroeste para sudeste, passando pelo lago Storsjön. [6] [15] [16] [17]

Maiores centros urbanos[editar | editar código-fonte]

Comunas[editar | editar código-fonte]

Comunicações[editar | editar código-fonte]

A linha ferroviária em Storlien

A província da Jämtland é atravessada de norte a sul pela estrada europeia E45 (Karesuando-Östersund-Gotemburgo) e de leste a oeste pela estrada europeia E14 (Sundsvall-Östersund-Trondheim).

A Jämtland é servida pela Linha do Interior (atravessando a província no sentido norte-sul, e passando por Strömsund e Östersund) e pela Linha Central (atravessando a província no sentido leste-oeste, e passando por Bräcke, Östersund, Åre e Storlien. Östersund e Brunflo são dois importantes nós ferroviários, entre as quais coincidem essas duas linhas férreas.

A cidade de Östersund tem ligação ferroviária com Sundsvall na costa leste e Trondheim na costa oeste da Noruega, assim como com Estocolmo, e durante a noite com Malmö, Gotemburgo e Estocolmo.

Na ilha de Frösön, perto da cidade de Östersund, está localizado o aeroporto de Åre-Östersund. [22]

Economia[editar | editar código-fonte]

Embora a Jämtland tenha uma agricultura significativa nas terras extraordinariamente férteis da região em torno do lago Storsjön, é a exploração florestal que é tradicionalmente a base mais importante da economia da província. A indústria existente na província está centrada na área do lago Storsjön, particularmente na cidade de Östersund, e em menor escala na pequena cidade de Järpen e na localidade de Trångsvik. Nos nossos dias, o turismo é uma atividade relevante, especialmente no inverno. Åre e Storlien atraem muitos turistas interessados na prática de esquis e de outros desportos da neve. No verão, a província com os seus 3 000 lagos oferece caminhadas de montanha, canoagem e pesca. [23][24][25]

Património histórico, cultural e turístico[editar | editar código-fonte]

A Jämtland é muito procurada pelos turistas que buscam estâncias de esquis e natureza selvagem. [26] [27] [16]

  • Tännforsen (Queda de água com 37 m)
  • Aldeia lapónica de Njarka (Mostra a pastorícia de renas, ensina a usar o ’’lasso’’ lapão permite dormir nas tendas tradicionais)
  • Estâncias de esquis de Åre, Duved e Storlien
  • Jamtli (Museu regional-nacional em Östersund)
  • Tapeçaria de Överhogdal (Peça da era dos vikings, datada para ca 1000 d.C.)
  • Döda fallet
  • Sylarna (Montanha e glaciar com 1 762 m de altitudea
  • Monstro do lago Storsjön

Referências

  1. Xavier 1941, p. 37; 373.
  2. a b c Ernby 2001, p. 290.
  3. «Jämtland». Bonniers Compact Lexikon (em sueco). Estocolmo: Bonnier lexikon. 1995-1996. p. 510. 1301 páginas. ISBN 91-632-0067-8 
  4. «Folkmängd i landskapen den 31 december 2023» (em sueco). Instituto Nacional de Estatística da Suécia. Consultado em 23 de maio de 2024 
  5. a b Enciclopédia Nacional Sueca.
  6. a b Wedsberg 1995, p. 24-25.
  7. «Jämtland». Se Sverige med barnen. en reseguide för hela familjen (em sueco). Svenska turistföreningen. Estocolmo: Bonniers juniorförlag e Svenska turistföreningen. 1985. p. 128. 379 páginas. ISBN 91-48-51041-6 
  8. Sporrong.
  9. Magnusson 2004, p. 212.
  10. Wahlberg 2003, p. 162.
  11. Bergner.
  12. Juliana de Lima Caputo. «Difusão Histórico- Difusão Histórico-Espacial do Budismo no Espacial do Budismo no Espacial do Budismo no Brasil e em Minas Gerais» (PDF). Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais. Consultado em 16 de março de 2023. Além disso, há um pavilhão tailandês em Jämtland, uma região no centro da Suécia. 
  13. Magnus Bolle et al. (2004). «Jämtland». Sveriges landskapssymboler (em sueco). Tollered: Pedagogisk information. p. 20. 108 páginas. ISBN 9186404296 
  14. Oscarsson 2002.
  15. Magnusson 2004, p. 210.
  16. a b {{Citar livro |sobrenome=Ottosson |nome=Mats |coautor=Åsa Ottosson |título=Upplev Sverige (Conheça a Suécia) |subtítulo=En guide till upplevelser i hela landet |idioma=sueco |local=Estocolmo |editora=Wahlström Widstrand |ano=2008 |páginas=527 |página=186 |capítulo=Jämtland |isbn= 9789146215998 |acessodata=
  17. «Jämtland». Se Sverige med barnen. en reseguide för hela familjen (em sueco). Estocolmo: Bonniers juniorförlag e Svenska turistföreningen. 1985. p. 128. 379 páginas. ISBN 91-48-51041-6 
  18. Enciclopédia Nacional Sueca (a).
  19. Enciclopédia Nacional Sueca (b).
  20. Enciclopédia Nacional Sueca (c).
  21. Enciclopédia Nacional Sueca (d).
  22. Lidman Production AB (texto) e Matton (fotografia) (2011). «Jämtland». Libers stora junioratlas (em sueco). Estocolmo: Liber. p. 32. 144 páginas. ISBN 9789147809028 
  23. Ernby, Birgitta; Martin GellerstamSven-Göran MalmgrenPer AxelssonThomas Fehrm (2001). «Jämtland». Norstedts första svenska ordbok (em sueco). Estocolmo: Norstedts ordbok. p. 186-187. 793 páginas. ISBN 91-7227-186-8 
  24. Bjarne Rydstedt, Georg Andersson, Torsten Bladh, Per Olof Köhler, Karl-Gustaf Thorén e Mona Larsson (1987). «Jämtland». Land och liv 1 (em sueco). Estocolmo: Natur och kultur. p. 187-189. 216 páginas. ISBN 91-27-62563-X 
  25. «Jämtland». Se Sverige med barnen. en reseguide för hela familjen (em sueco). Svenska turistföreningen. Estocolmo: Bonniers juniorförlag e Svenska turistföreningen. 1985. p. 128. 379 páginas. ISBN 91-48-51041-6 
  26. {{Citar livro |título=Sveriges landskap |subtítulo=och Stockholm, Göteborg och Malmö |idioma=sueco |local=Estocolmo |editora=Almqvist & Wiksell |ano=1995 | páginas =64 |página=24-25 |capítulo=Jämtland |id=ISBN 91-21-14445-1
  27. Åsa Ottosson e Mats Ottosson (2012). «Jämtland». Upplev det bästa i Sverige [Conheça o melhor da Suécia]. Topplistor landskap för landskap (em sueco). Estocolmo: Bonnier Fakta. p. 46-49. 118; 106 páginas. ISBN 9789174242126 

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Bergner, Barbro. «Jämtland». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Jämtland». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Östersund». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Brunflo». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Krokom». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Strömsund». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • Ernby, Birgitta; Gellerstam, Martin; Malmgren, Sven-Göran; Axelsson, Per; Fehrm, Thomas (2001). «Jämtlands län». Norstedts första svenska ordbok (em sueco). Estocolmo: Norstedts ordbok. p. 767. ISBN 91-7227-186-8 
  • Magnusson, Thomas; Sjögren, Peter A. (2004). «Landskapen; Jämtland». Vad varje svensk bör veta (O que todos os suecos devem saber) (em sueco). Estocolmo: Albert Bonniers Förlag e Publisher Produktion AB. 654 páginas. ISBN 91-0-010680-1 
  • Oscarsson, Bo (2002). «The third, 17th century seal of Jamtland» 
  • Sporrong, Ulf. «Landskap». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • Wahlberg, Mats (2003). «Jämtland». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário das localidades suecas) (em sueco). Upsália: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. ISBN 91-7229-020-X 
  • Wedsberg, Malin; et al. (1995). «Jämtland». Sveriges landskap (As províncias da Suécia) (em sueco). Estocolmo: Almqvist & Wiksell. 64 páginas. ISBN 91-21-14445-1 
  • Xavier, Fernandes Ivo (1941). Topónimos e Gentílicos. I. Porto: Editora Educação Nacional, Lda. 
Ícone de esboço Este artigo sobre Geografia da Suécia é um esboço. Você pode ajudar a Wikipédia expandindo-o.