Gordoservo

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
(Redirecionado de Gordoservon)
Bitínia em verde no mapa

Gordoservo ou Gordoserbo ou Gordoserba (em grego: Γορδόσερβον; em sérvio: Гордосервон, Гордосербон) era uma cidade bizantina da região de Bitínia, Ásia Menor.

História[editar | editar código-fonte]

Até o século XX, Gordoservos (Gordo-Servorum) ou Gordoservas (Gordoservae) eram comumente equiparados a Nova Juliópolis, que por sua vez era equiparada a Górdio (capital da Frígia) ou outro lugar com o mesmo nome Gordion, Gordenorum, Gordiu-come (nis), Gordiū- tīchos que ficou conhecido como Juliópolis (Iuliogordus) de acordo com várias fontes do século I a.C. até o século II d.C.[1][2][3] William Mitchell Ramsay (1890) ligou Justinianopolis-Mela, chamada Nova Justinianopolis Gordi (680), com os bispados de Gordoserboi ou Gordoserba na Bitínia, Gordorounia ou Gordorinia na Frígia e Gordu-Come, o antigo nome de Juliópolis na Galácia, e que um país ou distrito antigo ao longo do rio Sacaria se chamava Gordos. Além disso, ele argumentou que Gordoserba foi formada em bispado por Justiniano I no século VI.[4] Siméon Vailhé, escrevendo para a Enciclopédia Católica (1913), considerou, como Michel Le Quien, que Juliópolis de Nicéia de Bitínia era idêntica a Gordoserboi, porque, de outro modo, a localização exata, os titulares e os bispos são desconhecidos; e que isso não deve ser confundido com Juliópolis do antigo Górdio.[5]

No século VII, os imperadores bizantinos Constante II (em 657-658) e Justiniano II (em 688-689) lideraram expedições contra os eslavos dos Balcãs até a cidade de Tessalônica. Muitas das tribos conquistadas foram transferidas ao Tema Opsiciano, no noroeste da Ásia Menor. Parte desses eslavos da Ásia Menor abandonou os árabes em 665 e novamente em 692.[6][7][8] Como o nome da cidade poderia sugerir que entre seus fundadores estavam os sérvios,[9][10] alguns estudiosos modernos consideram que a colônia foi fundada por esses eslavos e datam de 649,[11][12] 667,[13] 680,[14] ou 688-689.[8]

Da mesma forma, em 1129–1130, alguns sérvios provavelmente foram colonizados na Bitínia por João II Comneno, devido à menção de um assentamento chamado Servocória (em grego: Σερβοχώρια; romaniz.:Servochōria) perto de Nicomédia,[7][15][16] mencionado na fonte do século XIII Partitio regni Graeci (1204).[6] Alguns identificaram Gordoserba com este Servochōria, mas a conexão é incerta.[17]

No entanto, Peter Charanis, analisando as fontes dos primeiros eslavos da Ásia Menor, observou que as fontes são ambíguas na data exata da migração, especialmente no que diz respeito à Constante II, e que a primeira menção certa do local é em 692,[7] durante o Concílio Quinissexto,[9] onde foi mencionado Isidoro "ἀνάξιος ἐπίσκοπος Γορδοσέρβων τῆς Βιθυνῶν ἐπαρχίας" ("indigno bispo de Gordoserba da província dos bitínios").[2][8] Se o acordo estiver relacionado aos sérvios, ele contradiz a data da Ectesi de Pseudo-Epifânio (640), uma lista de cidades e bispados que mencionam Gordoservos (em latim: Gordoservorum ou Gordoserboi) na metrópole de Niceia, na província de Bitínia.[9][18] Charanis e outros estudiosos duvidam da origem eslava-sérvia da cidade porque, entre os bispos conhecidos (Isidoro,[19] Neófito,[20] Estêvão[1][21]), não há nomes com nomes eslavos, e devido à incerteza em torno a etimologia do etnônimo sérvio.[7]

Etimologia[editar | editar código-fonte]

Ladislav Zgusta considerou que "-serba" não tem nada a ver com eslavos e apontou para topônimos como Άνάζαρβος e Ανάζαρβα Καμουή σαρβον (Anazarbo), enquanto Heinrich Kunstmann argumenta que se Gordoserba e Servochōria são idênticos, então ambos não podem ter uma conexão com a atividade de João II Comneno no século XII, e ao contrário de Zgusta, Servochōria provavelmente significa "terra sérvia".[17] Predrag Komatina argumentou a conexão sérvia, mas negou que "gordo-" deriva do proto-eslavo *gordъ (fortificação, cidade) porque Gordos era o nome de um distrito onde o assentamento estava situado e, portanto, o significado teria sido "o lugar do Sérvios de Gordos" em vez de "a cidade dos sérvios".[8]

Referências

  1. a b Le Quien, Michel (1740). Oriens Christianus, in quatuor Patriarchatus digestus: quo exhibentur ecclesiæ, patriarchæ, cæterique præsules totius Orientis. Tomus primus: tres magnas complectens diœceses Ponti, Asiæ & Thraciæ, Patriarchatui Constantinopolitano subjectas (em latim). Paris: Ex Typographia Regia. OCLC 955922585.
  2. a b Pliny the Elder (1829). Abraham John Valpy, ed. Naturalis Historia Libri XXXVII cum selectis commentariis J. Harduini ac recentiorum interpretum novisque adnotationibus. Parisiis Colligebat Nicolaus Eligius Lemaire Poesos Latinae Professor. [S.l.: s.n.] Isidorus episcopus Gordoservorum civitatis, Bithynorum provinciae 
  3. M.-L. «Liste alphabétique des évêchés de la chrétienté anciens et modernes.». Annuaire Historique Pour l'Année. 10. JSTOR 23399873 
  4. Ramsay, W. M. (2010) [1890]. The Historical Geography of Asia Minor. Cambridge University Press. [S.l.: s.n.] pp. 209–210. ISBN 978-1-108-01453-3 
  5. Vailhé, Siméon, ed. (1913). "Juliopolis". Enciclopédia Católica (8 ed.). The Encyclopedia Press – via Wikisource.
  6. a b «The Transfer of Population as a Policy in the Byzantine Empire». Comparative Studies in Society and History. 3: 143, 149. JSTOR 177624 
  7. a b c d «The Slavic Element In Byzantine Asia Minor In The Thirteenth Century». Byzantion. 18: 70-71, 73, 78, 82. JSTOR 44168622 
  8. a b c d «Settlement of the Slavs in Asia Minor During the Rule of Justinian II and the Bishopric Των Γορδοσερβων». Београдски историјски гласник / Belgrade Historical Review. 5: 33–42 
  9. a b c J.H.W.F. Liebeschuetz (2015). East and West in Late Antiquity: Invasion, Settlement, Ethnogenesis and Conflicts of Religion. BRILL. [S.l.: s.n.] pp. 459–460. ISBN 978-90-04-28952-9 
  10. Đoko M. Slijepčević (1958). The Macedonian Question: The Struggle for Southern Serbia. American Institute for Balkan Affairs. [S.l.: s.n.] 
  11. Vladimir Ćorović (1997). Istorija srpskog naroda. Glas srpski. [S.l.: s.n.] 
  12. North American Society for Serbian Studies (1995). Serbian Studies. North American Society for Serbian Studies. [S.l.: s.n.] ISSN 0742-3330 
  13. Kostelski, Z. (1952). The Yugoslavs: the history of the Yugoslavs and their states to the creation of Yugoslavia. Philosophical Library. [S.l.: s.n.] 
  14. Ivan Ninić (1989). Migrations in Balkan History. Serbian Academy of Sciences and Arts, Institute for Balkan Studies. [S.l.: s.n.] ISBN 978-86-7179-006-2 
  15. Peter Charanis (1972). Studies on the demography of the Byzantine empire: collected studies. Variorum Reprints. [S.l.: s.n.] pp. 113, 149 
  16. Van Tricht, Filip (2011). The Latin Renovatio of Byzantium: The Empire of Constantinople (1204–1228). Leiden: Brill. p. 111. ISBN 978-90-04-20323-5
  17. a b Kunstmann, Heinrich (2019). Thomas Kunstmann, ed. Slaven und Prußen an Ostsee, Weichsel und Memel: Über ihre Herkunft vom Balkan und aus Kleinasien. BoD – Books on Demand. [S.l.: s.n.] ISBN 978-3-7460-6327-0 
  18. «Pseudo-Epiphanius, Notitia Episcopatuum». Aikaterini Laskaridis Foundation 
  19. «Isidoros 5». Prosopography of the Byzantine World 
  20. «Neophytos 1». Prosopography of the Byzantine World 
  21. Anastasii Abbatis, Sanctæ Romanæ Ecclesiæ presbyteri et bibliothecarii, opera omnia. Excudebatur et venit apud J.-P. Migne. 3. [S.l.: s.n.] 1853. pp. 149, 179, 207, 245, 455, 465