Uppland

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
(Redirecionado de Uplândia)
Suécia Uppland

Uplândia

 
  Província  
Símbolos
Brasão de armas de Uppland
Brasão de armas
Localização
Região Svealand
Condado Uppsala
Estocolmo
Västmanland
Características geográficas
Área total 13,717 km²
População total (2021) 1 723 765 hab.
Altitude máxima 118 metros (Upplandsberget, em Tallmossen) m
Outras informações
Maior cidade Uppsala
Maior lago Tämnaren/Mälaren

Uppland ( ouça a pronúncia ) ou Uplândia (em latim: Uplandia) é uma província histórica da Suécia, situada no leste da região histórica da Svealand, no centro do país. [1][2]

Ocupa 3% da área total do país, e tem uma população de 1 723 765 habitantes (2021). É a província mais populosa do país, devido a abranger a parte norte da cidade de Estocolmo. [3][4]

É uma província com tradições históricas pelo papel desempenhado na formação do futuro reino da Suécia. A antiga Gamla Uppsala foi um centro de culto dos deuses nórdicos Odin e Thor, e a base do rei svea Erik, o Vitorioso, no século X. A cidade de Sigtuna foi fundada no século X e é uma das mais antigas da Suécia. [5][6]

Como província histórica, não tem funções administrativas, nem significado político, mas aparece nos mais variados contextos, como por exemplo em Upplandsmuseet (Museu da Uppland), Upplands Tandvård (Clínica Dentária da Uppland) e Upplands Ishockeyförbund (Federação Regional de Hóquei no Gelo da Uppland). [1][7]

Etimologia e uso[editar | editar código-fonte]

O topônimo Uppland deriva do sueco antigo Upland, significando "as terras afastadas da costa", em alusão ao mar Báltico e ao lago Mälaren. Em 1296, foi decretada a "Lei da Uplândia", para vigorar nas "três terras da Uppland" (folclândias), especificamente Atundalândia, Fiadrindalândia e Tiundalândia, e ainda na região costeira de Roslagen. A nova lei consagra o termo. Num texto em latim do século XIII, a província é mencionada como Uplandia.[8][9][10][11][12]

Em textos em português costuma ser usada a forma original Uppland, e raramente a forma aportuguesada Uplândia. [13] [14]

Província histórica e condados atuais[editar | editar código-fonte]

A província histórica da Uppland abrange o condado de Uppsala na sua totalidade, a parte norte do condado de Estocolmo incluindo o norte da cidade de Estocolmo, e ainda uma pequena parcela do condado da Västmanland. [15]

Heráldica[editar | editar código-fonte]

miniatyr
miniatyr

O brasão de armas foi feito em 1560 por ocasião do funeral do rei Gustavo Vasa, e é representado pela coroa de duque, com um orbe, representando o poder espiritual e físico da monarquia sueca, ambos com a sua origem nesta província. [16]

Geografia[editar | editar código-fonte]

A Uppland é uma das províncias mais planas da Suécia. É essencialmente constituída por planícies – como p.ex. em redor das cidades de Uppsala, Enköping e Tierp – com uma ou outra elevação de baixa altitude - como p.ex a crista do esker de Uppsala. [17] [18] É banhada pelas águas do lago Mälaren e do mar Báltico, em cujas costas existem numerosas ilhas, fiordes e enseadas. [19] [18] Por ela fluem os rios Dal e Firis. A província está distribuída pelos condados de Uppsala, Estocolmo e Västmanland. [20] [21] [22]

Símbolos da Uppland[editar | editar código-fonte]

Flor:
Fritillaria meleagris
Peixe:
Aspius aspius


Comunicações[editar | editar código-fonte]

A província é atravessada de norte a sul pela estrada europeia E4, desde Gästrikland até Södermanland, e passando pelas cidades de Tierp, Uppsala, e Estocolmo. É igualmente atravessada na parte sul – de oeste a leste – pela estrada europeia E18, desde a Västmanland até o mar Báltico, e passando pelas cidades de Enköping, Estocolmo, e Norrtälje. Em Estocolmo, e também em Uppsala, convergem várias linhas férreas. Uma ferrovia atravessa a província no sentido norte-sul, passando por Tierp-Uppsala-Estocolmo. No sentido transversal, uma ferrovia liga Estocolmo a Enköping, continuando depois para Västerås, e uma outra sai de Uppsala em direção a Sala. Entre Estocolmo e Uppsala, fica o aeroporto de Arlanda, o maior da Suécia, e entre Estocolmo e Upplands Väsby fica o aeroporto de Bromma, o segundo da região. [23][24]

Economia[editar | editar código-fonte]

A industrialização da Uppland está ligada à extração e produção de ferro nos séculos XVI e XVII. Hoje em dia, uns 78% dos postos de trabalho estão no setor dos serviços, 19% na produção industrial, e 2% na agricultura e silvicultura.
A indústria está concentrada na região a norte de Estocolmo e nas cidades de Uppsala e Enköping, havendo a destacar os produtos farmacêuticos, os computadores, as ferramentas, o papel, os produtos alimentares e a central nuclear de Forsmark.
Na agricultura predomina a cultura do trigo, da cevada, da aveia e das oleaginosas, para além das batatas e dos legumes.
A província conta ainda com várias agências estatais ligadas aos medicamentos, aos alimentos, à medicina veterinária e aos estudos geológicos.
No campo do ensino, é de destacar a Universidade de Uppsala e a Universidade de Ciências Agrárias da Suécia. [25][26][27][28]

Património histórico, cultural e turístico[editar | editar código-fonte]

Personalidades ligadas à Uppland[editar | editar código-fonte]

Referências

  1. a b Sporrong 2019.
  2. Editores 1998.
  3. Ernby 2001, p. 718.
  4. «Folkmängd i landskapen den 31 december 2021» (em sueco). Instituto Nacional de Estatística da Suécia. Consultado em 12 de março de 2023 
  5. Lars Bergquist, Thomas Magnusson, Peter A. Sjögren e Thomas Fehrm (ilustrador) (2002). «Uppland». Norstedts första uppslagsbok. Kunskap från början (em sueco). Estocolmo: Norstedts ordbok. p. 420. 460 páginas. ISBN 9172273186 
  6. «Uppland». Se Sverige med barnen. en reseguide för hela familjen (em sueco). Svenska turistföreningen. Estocolmo: Bonniers juniorförlag e Svenska turistföreningen. 1985. p. 262. 379 páginas. ISBN 91-48-51041-6 
  7. Magnusson 2004, p. 212.
  8. Wahlberg 2003, p. 39.
  9. Ellenius 2019.
  10. Harrison 2009, p. 29.
  11. Hellquist 1922, p. 1065.
  12. Friesen 1906, p. 21.
  13. Johnni Langer. «Dicionário de mitologia nórdica: Símbolos, mitos e ritos». Livros Google. Consultado em 18 de julho de 2018. Uppland possui a maior concentração de estelas rúnicas 
  14. Marcos Roberto Nunes Costa e Rafael Ferreira Costa (2019). «Brigida Birgersdotter (da Suécia) (1303-1373)». Mulheres intelectuais na Idade Média (PDF). Entre a medicina, a história, a poesia, a dramaturgia, a filosofia, a teologia e a mística. Porto Alegre: Eitora Fi. p. 172. 296 páginas. ISBN 978-85-5696-599-8. Brigida Birgersdotter (ou Brígida da Suécia), nasceu na fazenda Finsta188, em Nörrtälje, província da Uppland, Suécia, em 1303, sendo filha do aristocrata Birger Persson de Finsta e de Ingeborg Bengtsdotter, segunda esposa de seu pai. 
  15. «Uppland» (em sueco). Sveriges kommuner. Consultado em 12 de março de 2023 
  16. Bolle 2004, p. 44.
  17. Stålnacke 1999, p. 8.
  18. a b «Uppland». Norstedts uppslagsbok (em sueco). Estocolmo: Norstedts. 2007-2008. p. 1360. 1488 páginas. ISBN 9789113017136 
  19. Rydstedt 1987, p. 111.
  20. Blake 1961, p. 547.
  21. Magnusson 2004, p. 215.
  22. ENS 2019.
  23. Stålnacke 1999, p. 4.
  24. LJ 2016, p. 24.
  25. Miranda, Ulrika Junker; Anne Hallberg (2007). «Uppland». Bonniers uppslagsbok (em sueco). Estocolmo: Albert Bonniers Förlag. p. 1052. 1143 páginas. ISBN 91-0-011462-6 
  26. Rydstedt 1987, p. 111-113.
  27. Stålnacke 1999, p. 5.
  28. Erlandsson 2019.
  29. Ernby 2001, p. 793.
  30. Ottosson 2008, p. 381.
  31. Ottosson 2012, p. 88.
  32. Ottosson 2008, p. 380.
  33. Stålnacke 1999, p. 21.
  34. Mæhlum 2010.
  35. Ottosson 2008, p. 327.
  36. Ernby 2001, p. 569.
  37. Stålnacke 1999, p. 19.
  38. Ottosson 2012, p. 374.
  39. Åberg 1985, p. 263.
  40. Eriksson 2018, p. 24.
  41. Universidade 2019.
  42. Lundbäck 2018.
  43. Família Real 2019.
  44. Expressen 2019.
  45. DBS 2019.
  46. Carlbaum 2010.
  47. Steene 2005, p. 28.
  48. Nyheter 24 2018.
  49. Expressen 2019a.

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Åberg, Ylva (1985). «Upplansleden». Se Sverige med barnen en reseguide för hela familjen (em sueco). Estocolmo: Bonniers juniorförlag. 379 páginas. ISBN 91-48-51041-6 
  • Blake, S. F. (1961). Geographical Guide to Floras of the World Part II - Western Europe. Washington: Departamento de Agricultura dos Estados Unidos 
  • Bolle, Magnus (2004). «Uppland». Sveriges landskapssymboler (em sueco). Tollered: Pedagogisk information. 108 páginas. ISBN 9186404296 
  • Editores (1998). «Uppland» (em inglês). Britânica Online 
  • Ellenius, Allan (2019). «Uppland». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • «Fyrisån». Enciclopédia Nacional Sueca (ENS) (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • Eriksson, Kristina Ekero (2018). Gamla Uppsala. Människor och makter i högarnas skugga (em sueco). Estocolmo: Norstedts. 384 páginas. ISBN 9789113080666 
  • Erlandsson, Ulf (2019). «Uppland». Enciclopédia Nacional Sueca (em sueco). Gotemburgo: Universidade de Gotemburgo 
  • Ernby, Birgitta; Gellerstam, Martin; Malmgren, Sven-Göran; Axelsson, Per; Fehrm, Thomas (2001). «Uppland». Norstedts första svenska ordbok (em sueco). Estocolmo: Norstedts ordbok. p. 767. ISBN 91-7227-186-8 
  • Friesen, Otto von (1906). «Om landskapsnamnet Uppland». Fataburen. Estocolmo: Kungl. Boktryckeriet. P. A. Norstedt & söner 
  • Harrison, Dick (2009). «Bygdemakt (O poder local)». Sveriges historia: 600-1350 (em sueco). Estocolmo: Norstedt. ISBN 978-91-1-302377-9 
  • Hellquist, Elof (1922). Svensk etymologisk ordbok. Lunda: C. W. K. Gleerups förlag 
  • «Uppland». Libers junioratlas (em sueco). Estocolmo: Liber. 2016. 144 páginas. ISBN 9789147118793 
  • Ottosson, Mats; Ottosson, Åsa (2008). «Drottningholm». Upplev Sverige. En guide till upplevelser i hela landet (em sueco). Estocolmo: Wahlström Widstrand. 527 páginas. ISBN 9789146215998 
  • Ottosson, Åsa; Ottosson, Mats (2012). «Det bästa av Uppland». Upplev det bästa i Sverige (Conheça o melhor da Suécia). Topplistor landskap för landskap (em sueco). Estocolmo: Bonnier Fakta. 118 páginas. ISBN 978-91-7424-212-6 
  • Rydstedt, Bjarne; Andersson, Georg; Bladh, Torsten; Köhler, Per Olof; Thorén, Karl-Gustaf; Larsson, Mona (1987). «Uppland». Land och liv 1 (em sueco). Estocolmo: Natur och kultur. 216 páginas. ISBN 91-27-62563-X 
  • Stålnacke, Anna Lena (1999). Uppland (em sueco). Estocolmo: Natur och Kultur. 24 páginas. ISBN 9127507580 
  • Steene, Birgitta (2005). Ingmar Bergman: A Reference Guide. Amesterdã: Imprensa da Universidade de Amesterdã 
  • Wahlberg, Mats (2003). «Örebro». Svenskt ortnamnslexikon (Dicionário das localidades suecas) (em sueco). Upsália: Språk- och folkminnesinstitutet e Institutionen för nordiska språk vid Uppsala universitet. ISBN 91-7229-020-X 
O Commons possui uma categoria com imagens e outros ficheiros sobre Uppland