Висмут

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Ви́смут / Bismuthum (Bi)
Атом номерĕ 83Ӳкерчĕк:DSC00192.JPG
Ансат япалалăхăн курăмĕ Тимĕр тĕслĕ хытă катаăлакан металл
Атом палăрăмĕсем
Атом масси
(моль масси)
208,98037 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ 170 пм
Ионизаци энергийĕ
(пĕрремĕш электрон)
702,9 (7,29) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p3
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус 146 пм
Ион радиусĕ (+5e) 74 (+3e) 96 пм
Электронегативлăх
(Полинг шучĕпе)
2,02
Электрод потенциалĕ Bi←Bi3+ 0,23 В
Оксидлав капашĕсем 5, 3
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх 9,747 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш 26,0[1] Дж/(K·моль)
Ăшăяраслăх 7,9 Вт/(м·K)
Шăрану температури 544,5 K
Шăраннин пайлавла ăшши 11,00 кДж/моль
Вĕрев температури 1883 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ 172,0 кДж/моль
Моль калăпăшĕ 21,3 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ ромбоэдăрла
Решетке периочĕ 4,750 Å
c/a танлашăнни n/a
Дебай температури 120,00 K
Bi 83
208,98038
[Xe]4f145d106s26p3
Висмут
Ӳкерчĕк:DSC00192.JPG
Металлă висмутăн лаптакĕ.

Висмут хытă патрак металл, хурçă евĕр, шупка хĕрлĕ тĕслĕ.

Тĕпчесе уçнин историйĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ятне хуни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Латин Bismuthum е bisemutum сăмахесенчен, тата нимĕç weisse Masse, (шурă япала) сăмахĕсенчен тухать пулас.

Çутçанталăкра тупăнни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тупăшлани[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Висмут сульфитне тимĕрпе хутăш шăратса тупаççĕ: Bi2S3 + 3Fe = 2Bi + 3FeS, е çак умлă-хыçлă ĕç-пулăмĕсене тытса пырса: Bi2S3 + 5O2 = Bi2O4 + 3SO2↑; Bi2O4 + 4C = 2Bi + 4CO↑.

Синтĕсленĕ висмутăн кристаллĕ. Асам тĕспе йӳçĕклĕхĕн çинçе сийне пула ялкăшать.

Физикăпа хими пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хакĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Висмут (99 % тап-таси) 2006 çулта вăтамран 15 долл/кг.

Усă курни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Металлурги[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Термоэлектрикăллă материалĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӳкерчĕк:DSC00199.JPG
Висмут телуричĕн монокристалĕ



Пигменчĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Пигмент шутне висмут ванадачĕ кĕрет.

Косметика[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Чĕрнесене сăрламалли лак (йăлтăрка хытă сăрă), тута сăрри (помада), ĕмĕлкесене тата ыттисене те тумалли ĕçре, оксохлоричĕпе йăлтăрка тумалли чух усă кураççĕ.

Биологири вырăнĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Изотопĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çутçанталăкри висмучĕн пĕр изотоп 209Bi, вăл çутçанталăкри тăнăç изотопĕсенчен чи йывăрри шутланать. 2003 çулта эксперимент ирттерсе, вăл альфа-радиохастар пулнине (çурма аркану тапхăрĕ 1,9±0,2×1019 çул) курнă. 209Bi пуçсăр, тепĕр 19 изотоп пури паллă. Вĕсем пурте радиоактивлă тата кĕске пурăнуллă: çурма аркану тапхăрĕ темиçе талăкран иртмест. Висмутăн 13 изотопĕ: 197 — 208 йывăрăш хисеплисене тата чи йывăррине 215Bi искусствăллă меслетпе туса çитернĕ, ыттисем — 210Bi, 211Bi, 212Bi, 213Bi тата 214Bi — çутçанталăкра уран, тори, актини тата нептуни элемент тĕшшисен радиоактивлă арканăвĕн йĕрĕпе пулаççĕ.

Асăрхатарусем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) . — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]