Azerbaijão Inteiro

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Mapa de "Todo o Azerbaijão", segundo o historiador azerbaijano Adalet Tahirzade.[1]

Todo o Azerbaijão ou Azerbaijão Inteiro (em azeri: Bütöv Azərbaycan), também chamado de Grande Azerbaijão[2][3], é um conceito irredentista de unir territórios supostamente habitados historicamente por azeris na República do Azerbaijão.

A proposta também foi considerada panturquica por alguns e é fortemente apoiada pelos nacionalistas azeris e turcos (incluindo o antigo presidente do Azerbaijão, Abülfaz Elçibay).[4]

História[editar | editar código-fonte]

A ideia de "Azerbaijão Inteiro" foi formulada por Piruz Dilanchi em 1991 [5] e defendida em 1992 pelo presidente do Azerbaijão, Abulfaz Elchibey (1992-1993).[6] Em 1991, Dilanchi fundou a organização nacionalista Movimento de Libertação Nacional do Sul do Azerbaijão e em 1997 Elchibey fundou a organização "União de Todo o Azerbaijão" (Bütöv Azərbaycan Birliyi).[7][8] Elchibey publicou seu livro sobre a ideia, na Turquia em 1998.[9]

A historiografia azerbaijana retrata o início e meados de 1800 como a situação "ideal" e "normativa" com a soberania do Azerbaijão sobre Karabakh e o Sul do Azerbaijão (Irã), apesar de um "Azerbaijão unido" nunca ter sido, de fato, independente, mas sempre parte dos impérios persas.[10]

Fronteiras[editar | editar código-fonte]

Embora as fronteiras do "Azerbaijão Inteiro" não sejam estritamente definidas, alguns proponentes as retratam como abrangendo as seguintes áreas:[11][12][13][14]

Referências

  1. Broers, Laurence (2019). «Questionable Borders». Armenia and Azerbaijan: (Anatomy of a Rivalry). [S.l.]: Edinburgh University Press. p. 9. ISBN 978-1-4744-5052-2 
  2. Laurence Broers (5 de agosto de 2021). «Perspectives - Augmented Azerbaijan? The return of Azerbaijani irredentism». eurasianet.org 
  3. Fehim Tastekin (21 de novembro de 2022). «Tensions simmer as Azerbaijan-Turkey alliance unsettles Iran». al-monitor.com. Cópia arquivada em 1 de outubro de 2023 
  4. The Iranian, 24 de maio de 2002 – Better than war – Mere fact that Iran and Azerbaijan are talking is grounds for optimism
  5. «Sayfa Bulunamadı - Ankara Haber Son dakika - Ankara Haberleri Sondakika» 
  6. Shahin Jafarli, A New Direction in Azerbaijan’s Foreign Policy: Irredentism. bakuresearchinstitute.org
  7. Keskin, Arif (6 de fevereiro de 2003). «Güney Azerbaycan Milli Demokratik Hareketi Yol Ayrımında». TÜRKSAM (em azerbaijano). Cópia arquivada em 28 de fevereiro de 2012 
  8. «Program of South Azerbaijan National Liberation Movement». SANLM. Cópia arquivada em 6 de março de 2016 
  9. Bütöv Azerbaycan yolunda, Ecdâd yayınları, 1997.
  10. Brown, Cameron S. (2004). «Wanting to Have Their Cake and Their Neighbor's Too: Azerbaijani Attitudes towards Karabakh and Iranian Azerbaijan». Middle East Journal. 58 (4): 576–596. ISSN 0026-3141 
  11. Yoksa, Erhan (Outubro de 2020). «Ebulfez Elçibey'inAzerbaycan Özelinde Türk Dünyası Meselelerine Bakışı». Journal of Universal History Studies (em turco) (3): 216–237 
  12. «Bütöv Azerbaycan!». www.cumhuriyet.com.tr (em turco). Consultado em 12 de maio de 2021 
  13. Elchibey, Abulfaz (2004). Bütöv Azärbaycan yolunda. [S.l.: s.n.] ISBN 9789952403435 
  14. «Elçibey'in "Birleşmiş Azerbaycan" ideolojisi – KAFKASSAM – Kafkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi». 5 de Maio de 2020. Consultado em 12 de maio de 2021 
  15. «Present-day Armenia located in ancient Azerbaijani lands - Ilham Aliyev». News.Az. 16 de outubro de 2010. Cópia arquivada em 21 de julho de 2015 
  16. «Aliyev: "The great return begins"». commonspace.eu (em inglês). Consultado em 25 de janeiro de 2023 
  17. «Azerbaijan seeks "Great Return" of refugees to Armenia | Eurasianet». eurasianet.org (em inglês). Consultado em 25 de janeiro de 2023 
  18. «Azerbaijan seeks "Great Return" of refugees to Armenia | Eurasianet». eurasianet.org (em inglês). Consultado em 27 de janeiro de 2023 
  19. «Ilham Aliyev viewed conditions created at administrative building of Western Azerbaijan Community » Official web-site of President of Azerbaijan Republic». president.az (em inglês). Consultado em 27 de janeiro de 2023