Língua mixe do istmo

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Mixe do istmo
Falado(a) em: México
Região: Nordeste de Oaxaca
Total de falantes: 45 mil (1990–2000)
Família: Mixe–Zoque
 Mixeana
  Mixe do istmo
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: vários:
mco — Coatlán, Camotlán
mir — Guichicovi
mzl — Mazatlán

O Mixe do istmo, chamado Mixe das terras baixas por Wichmann (1995),[1] é uma língua Mixe do México que é falada nas aldeias de San Jose el Paraíso, Mazatlán, San Juan Guichicovie Camotlán, Oaxaca

Gramática[editar | editar código-fonte]

O Mido istmo tem se ordem de palavras como sujeito–objeto–verbo (SOV).[2] Apresenta preposições e posposições, genitivos e demonstrativos que ficam antes de núcleos de substantivos, As orações relativas ficam após o núcleo.[3]Usualmente a língua é classificada como aglutinante.[3]

Escrita[editar | editar código-fonte]

A língua usa o alfabeto latino, embora a maioria de seus falantes seja analfabeta;

Fonologia[editar | editar código-fonte]

Consoantes Mixe do istmo[3]
Labial Alveolar Palatal Velar Glotal
Nasal m n
Plosiva t k ʔ
Africada t͡s
Fricativa ʃ h
Semivogal w j

Dieterman acredita que cada consoante pode ser modificada pela adição de palatalização secundária].[3]

Vogais Mixe do istmo
Anterior
(não arredondada)
Central
(não arredondada) )
Posterior
(arredondada)
Fechada i ɨ u
Medial e o
Aberta a

Amostra de texto[editar | editar código-fonte]

Mateus: 9-13) 9. A paadyëts, jëduꞌunëts ajxy mgojxtënaꞌawët: “Dios Teety tsajtpootypë, ween miich ajxy oymyënaajë xywyinguꞌudsëgëꞌëy, ix waꞌats oy miich nëgëꞌë nëdekpyë.

10. Min miich aneꞌem ma ëjtsën. Nej michë mjoot chokyën, ween jeꞌe tyuñ ma ëda jëyaꞌay yabë naax wiinbë ajxyën, jëduꞌun nepy jim tsajtpootypën.

11. Ëjtsë kaayëëk uukëëk mooyëk ja jëdaꞌa gëxpë.

12. Ëjtsë nbojpë ngëdyeey mëmeeꞌxëk, jëduꞌun nepy ëjts nmëmeeꞌxyën ja ëjts të xymyagëdyeeyëbë.

13. Kaꞌa ëjts xyñëduky jëduꞌun ëjts ngugaꞌawëꞌëwët ma ëjts ja axëëkpë ënajty xywyinmaꞌantyꞌíxyën, yakꞌawaꞌatspëdsëëmëk ëjts ma ja axëëkpën. [Ix miichë mꞌaneꞌemt jeꞌe, mëdë mmëjaa, mët ja mmëj jaanchpë, këjxtaꞌaxyëë.” Jëduꞌun jeꞌe.

Português

9. Assim, portanto, orai: Pai nosso que estás nos céus, santificado seja o teu nome.

10. Venha o teu reino. Seja feita a tua vontade assim na terra como no céu. 11. Dá-nos hoje o pão nosso de cada dia.

12. E perdoa-nos as nossas dívidas, assim como nós perdoamos aos nossos devedores.

13. E não nos deixes cair em tentação, mas livra-nos do mal, porque teu é o reino, e o poder, e a glória, para sempre. Um homem. Zource: https://www.kingjamesbibleonline.org/Matthew-Chapter-6/#9

Notas[editar | editar código-fonte]

  1. Wichmann, Søren (1995). The relationship among the Mixe-Zoquean languages of Mexico (em English). Salt Lake City: University of Utah Press. ISBN 9780874804874. OCLC 32589134 
  2. Dieterman, Julia (13 de setembro de 2002). «Word order variation in Isthmus Mixe: voice and discourse considerations». SIL International (em inglês). Consultado em 6 de fevereiro de 2019 
  3. a b c d Dieterman, Julia (2008). «Secondary palatalization in Isthmus Mixe: a phonetic and phonological account». SIL International (em inglês). Consultado em 6 de fevereiro de 2019 

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

Ligações externas[editar | editar código-fonte]