Língua tem

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Tem
Falado(a) em: Togo, Ghana, Benim
Total de falantes: 187 mil em Togo mais Benin (2001-2012); 50 mil em Ghana (1987–1993)[1]
Família: Nigero-congolesa
 Atlântico-Congo
  Gur
   Meridional
    Gurunsi
     Oriental
      Tem
Escrita: Latina forma Tem, também Braille]
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: kdh

Tem (Temba), ou Kotokoli (Cotocoli), é uma língua Gur falado em Togo, Gana e Benin. É usado também em nações vizinhas.

Em Gana, o povo Kotokoli vem de uma parte ao norte da região do rio Volta, uma cidade chamada Kuoe. Kuoe faz fronteira com Togo com um pequeno rio chamado rio Kuoe que o separa de Togo.

Escrita[editar | editar código-fonte]

Alfabeto
Maiúsculas A B C D Ɖ E Ɛ F G Gb H I Ɩ J K Kp L M N Ny Ŋ Ŋm O Ɔ P R S T U Ʊ V W Y Z
Minúsculas a b c d ɖ e ɛ f g gb h i ɩ j k kp l m n ny ŋ ŋm o ɔ p r s t u ʊ v w y z

O tom alto é indicado por um acento agudo: á é ɛ́ í ɩ́ ó ɔ́ ú ʊ́, nenhum acento indica um tom baixo. As vogais longas são indicadas dobrando a letra: aa ee ɛɛ ii ɩɩ oo ɔɔ uu ʊʊ, ambas são acentuadas id o tom é agudo: (áá etc.), apenas a primeira é acentuada se o tom for descendente (áa), apenas o o segundo é acentuado se o tom for ascendente (aá).

Amostra de texto[editar | editar código-fonte]

1. Bɩgabaazɩya, adɛ na ɩsɔ́ɔ́dáá gɛ lsɔ́ɔ waalá. 2. Adɛ nɛ́, kɩlɛ́ kɩvʊnlewáa yéḿ gɛ, nabʊ́rʊ fʊnvɛ́yɩ́ kɩrɔ; bɩka bɩrɩ́ŋa bɩjɔɔ́ɔ temenuú. Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ Kezeŋa wɛ́nvɛtɩ kʊ lɩ́m-rɔ. 3. Bɩjɔɔ́ɔ nɛ́, ngɛ Ɩsɔ́ɔ sɩsɩ: «Bɩ́la ɖɛnyɛm,» ngɛ biivu bɩlá bɩlɛ́ ɖʊɖɔ. 4. Ngɛ Ɩsɔ́ɔ waana sɩsɩ ɖɛnyɛm cɔɔ́ɔ kazɔ́ɔ. Ngɛ waadára ɖɛnyɛm na temenuú;[2]

Notas[editar | editar código-fonte]

Ligações externas[editar | editar código-fonte]