Língua yang zhuang
Yang Zhuang (Dejing) | ||
---|---|---|
Falado(a) em: | China | |
Região: | Sudoeste de Guangxi | |
Total de falantes: | 765 mil (2004) | |
Família: | Kra–dai Tai Tai Central Yang Zhuang (Dejing) | |
Códigos de língua | ||
ISO 639-1: | --
| |
ISO 639-2: | --- | |
ISO 639-3: | zyg
|
Yang Zhuang é uma língua Tai falada no sudoeste de Guangxi, China, nos municípios de Napo, Jingxi e Debao. [Li Jinfang (1999) sugere que o povo Yang Zhuang falava originalmente a língua Buyang e mais tarde foi assimilado com outras pessoas que falavam o Tai
Geografia[editar | editar código-fonte]
Os dialetos de Zhuang apresentados nos almanaques do condado de Jingxi, Debao e Napo estão listados abaixo. Essa região também é conhecida como a área "Dejing" 德靖. Todos os nomes e estatísticas são dos almanaques do condado local (县志), conforme citados por Jackson (2012). Observe que essas divisões geralmente são étnicas e não geográficas. Assim, alguns povos "Yang" podem realmente falar dialetos não-Yang Zhuang e vice-versa. Jackson (2011) mostra que a maioria dos dialetos Yang realmente formam um subgrupo distinto contra Fu (também mostrado como um subgrupo distinto) e Nong
Escrita[editar | editar código-fonte]
O Yang Zhuang não tem uma escrita padrão, porém, histórias tradicionais do Yang Zhuang foram escritas desde a dinastia Han (206 aC-220 dC com uma versão própria dos caracteres chineses de nome Sloey Ndep. A escrita Nushu também é usado, mas só mulheres. Lyáawh Háanh-Poh (廖漢波), estudioso da língua e um estidante de nome Sampson Lee desenvolveram uma escrita com alfabeto latino para o Yang Zhuang de Hong Kong
Escrita latina[editar | editar código-fonte]
A complexa forma de escrita latina para Yang Zhuang é própria para monossílabos e se compõe de; [1]
- 63 Consoantes e grupos consonantais de 2 ou 3 consoantes – para palavras da língua
- 11 grupos consonantais de 2 ou 3 consoantes – para palavras originárias do Mandarim
- 133 “rimas”, vogais, ditongos ou tritongos seguidos ou não de consoantes finais;
Essa escrita marca os tons por acento agudo (á) ou acento grave (à)
Variedades[editar | editar código-fonte]
Variantes com vários nomes incluem:
- Yang em Jingxi / 'Nongshun 农 顺em Napo
- Fu 府 em Jingxi / Lang 狼 em Debao / Nongfu 农 府'’'em Napo
- Zuozhou in 州 'em Jingxi /' Zhazhou 炸 州 em Napo
Jingxi[editar | editar código-fonte]
Abaixo estão os vários dialetos Zhuang de Jingxi. Os s com os quais a maioria dos dialetos mora também são dados. Somente "Yang 仰" corresponde a Yang Zhuang.
- 'Yang: : [2] 371.892; tudo s
Zong: 75.957; Ande Nan, Nanpo San 乡, Sanhe 三合, Guole 果 乐
- Long'an( Nong'an 侬 安 ): 26.102; Quyang 镇 洋 镇, Sanhe, Bameng, Dadao Long, Longlin 龙 临 镇
- 'Zuozhou: 州: [3] 27.011; Xinxu D, Dadao Long, Longlin 荣 临 Lud, Ronglao Lud 劳, Ludong 禄 峒
- Rui / Yei: 11,304; Kuixiu, Bameng
Sheng: 14.718; Kuixiu, Nanpo.*Fu 府: 1,146 ; Bameng 巴蒙, Dadao 大道
- Total: 528.130
Debao[editar | editar código-fonte]
Os dialetos de Zhuang de Debao são:
- Lang 话 话 [4]: 255.000 em todos os s
- Min 敏 话: 17.000 em Fuping, perto de Napo
- 'Nong Zhuang 侬 话'
- Nong Zhuang 话 话 (Sul)' ': 17.000 em Ma'ai 隘 隘, Du'an 都 安 e 4 vilas em Dongguan 东 关
- Nong Zhuang 话 话 (Norte - Baise): 34.000 em Dongling 凌 凌 e Puxu 朴 圩
- Nong Zhuang 侬 话 (Norte - Tiandong): 17.000 em Longsang 隆桑
- Total: 340.000
Napo[editar | editar código-fonte]
Os dialetos Yang de Napo são:
- Yangzhou: 州: 41 vilas
- Yangdong: 垌: 100 vilas
- Yanggai 央 改: 3 vilas
- Yangwu 央 伍 ( Yangniao 央 鸟 ): 24 vilas
- Yangtai 央 台: 22 vilas
- Yangwo 央 窝
- Yanglong 央 龙
- Yangyin 央 音'
- Yangjie 央 介
- 'Yangnan 央 南
Os dialetos não-Yang e suas distribuições em Napo são:
- Min 敏 话: todos
- Dong 峒 话
- 'Nong 农 话'
- Nongshun 顺 顺': [5] Longhe 龙 合
- 'Nongfu: 府' : Chengxiang 城厢
- 'Bunong 侬 侬': [6] Baidu 都 都, Baisheng 百 省
- Rui / Yei:: Longhe 龙 合
- Ao 嗷: Chengxiang 城厢
- 'Sheng:' : Pingmeng 平 孟
- Jue:: Chengxiang 城厢
- Yong 拥
- Long'an 隆安: Longhe 合 合, Baidu 都 都, Chengxiang 城厢
- Zhazhou 炸 州:[7] Longhe 龙合
Amostra de texto[editar | editar código-fonte]
Long joong kin kháw ngyang lum thòw, Cengh-sênh kwey qyòw moy lhaay-lhaay, Nhin lèe hat yaay hóy, slak gòw, Són kháw tháw ròw nhin kwà daay[8]
Notas[editar | editar código-fonte]
Bibliografia[editar | editar código-fonte]
- Jackson, Eric M., Emily H.S. Jackson, and Shuh Huey Lau. 2012. "A sociolinguistic survey of the Dejing Zhuang dialect area." SIL International, Electronic Survey Reports 2012-036.
- Johnson, Eric C. 2011a. "The Southern Zhuang Languages of Yunnan Province's Wenshan Prefecture from a Sociolinguistic Perspective." [Working paper]. S.l.: s.n. 49 pages.
- Johnson, Eric C. 2011b. "A Lexical and Phonological Comparison of the Central Taic Languages of Wenshan Prefecture, China: Getting More Out of Language Survey Wordlists Than Just Lexical Similarity Percentages." SIL Electronic Working Papers 2011-005: 170.
- Li Jinfang (1999). Buyang yu yan jiu. Beijing: Central University for Nationalities Press.