Língua matigsalug

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Matigsalug
Falado(a) em: Filipinas
Região: partes sul de Bukidnon, Mindanao
Total de falantes: 50 mil (2010)
Família: Austronésia
 Malaio-Polinésia
  Filipina
   Mindanao
    Manobo
     Central
      Meridional
       Matigsalug
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: mbt

Matigsalug (Matig-Salug Manobo) é uma língua Manobo de Mindanao nas Filipinas. É uma língua Filipina Central pertencente ao subgrupo malaio-polinésia da família das línguas austronésias. São quatro os dialetos principais: Kulamanen, Tigwa, Tala Ingod e o próprio Matigsalug. Os dialetos são bem divergentes, de tal forma que Tigwa tem inteligibilidade mínima com Matigsalug; somente Tala Ingod tem uma boa inteligibilidade com Matigsalug Os falantes são cerca de 50 mil, sendo 5 mil monolíngues; Concentram-se em Mindanao, principalmente no centro-sul de Bukidnon, Cotabato do Norte (nordeste) e no noroeste de Davao del Sur.[1]

Escrita[editar | editar código-fonte]

O alfabeto latino Matigsalug consiste de dezoito grafismos : a, b, d, e, g, h, i, k, l, m, n, p, r, s, t, u, w, y. O grafemas c, f, j, o, q, v, x, z são usados em palavras recentes oriundas de outras línguas, principalmente nopmes de pessoas e locais. Os padrões de pontuação são aqueles da língua filipina. A parada da glote é representada por um hífen quando ocorre no meio da palavra, exceto quando ocorre entre vogais. Exemplo, a palavra [manʔeʔ] 'novamente ' é escrita como man-e, enquanto que [tiʔaŋ] 'carregar nos ombros' é escrita tiang.

Fonologia[editar | editar código-fonte]

Vogais[editar | editar código-fonte]

Matigsalug tem 4 vogais:[2] /i, e, a, u/.

Vogais longas ocorrem em Matigsalug, embora raramente. A convenção ortográfica para vogais longas é escrever dois segmentos vocálicos. Por exemplo, a palavra [pa: n] "pão" é escrito como paan. Essa convenção, no entanto, pode causar alguma confusão entre os falantes não-nativos da língua. Em vez de uma vogal longa, esses podem analisar a sequência de VV como dois segmentos vocálicos com uma parada da glote, lendo assim paan como [paʔan].

Consoantes[editar | editar código-fonte]

São 14 os sons consoante Matigsalug consoantes. Todas oclusivas são aspiradas. A nasal velar pode ocorrer inclusive no início de palavras.

Matigsalug – morfemas consoantes
Bilabial Alveolar
/Dental
Post-alveolar
/Palatal
Velar Glotal
Nasal m n ŋ
Oclusiva p b t d k g ʔ
Fricativa s h
Aproximante l j w

Amostra de texto[editar | editar código-fonte]

Pai Nosso

Sikan naa, henduena niyu kayi te eg-ampu: 'Amey ney ne diye te langit, egdayanen ka matulus ne ngaran nu. Eghari ka kayi te kanami, Egkatuman ka igkeupii nu kayi te ampew te tane iling degma te katumanan diye te langit. Ibehey nu kanami ka egkeilanganen ney kuntee ne egkeenen wey pasayluwa key te me sale ney, iling degma te pegpasaylu ney te nakasale kanami. Ne kene key ipabaye nikeykew diye te pegtintal, ke kene, luwasa key nikeykew puun ki Meibulan.

Notas[editar | editar código-fonte]

  1. Lewis, M.P., Simons, G.F., & Fennig, C.D. (2014). Manobo, Matigsalug. Ethnologue: Languages of the World. Retrieved from http://www.ethnologue.com/language/mbt
  2. Wang, P. (1991). The phonemics and morphophonemics of Matig-Salug Manobo. Philippine Journal of Linguistics, 22(1-2), 1-29.

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Wang, P., Hunt, R., McGriff, J., & Elkins, R.E. (2006). The Grammar of Matigsalug Manobo. - Summer Institute of Linguistics.

Ligações externas[editar | editar código-fonte]