Roriz (Barcelos)

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Portugal Portugal Roriz 
  Freguesia  
Igreja de Roriz
Igreja de Roriz
Igreja de Roriz
Localização
Localização no município de Barcelos
Localização no município de Barcelos
Localização no município de Barcelos
Roriz está localizado em: Portugal Continental
Roriz
Localização de Roriz em Portugal
Coordenadas 41° 35' 14" N 8° 35' 21" O
Região Norte
Sub-região Cávado
Distrito Braga
Município Barcelos
Código 030264
Administração
Tipo Junta de freguesia
Características geográficas
Área total 6,53 km²
População total (2021) 2 021 hab.
Densidade 309,5 hab./km²
Outras informações
Orago São Miguel
Sítio https://roriz.pt/

Roriz é uma freguesia portuguesa do município de Barcelos, com 6,53 km² de área[1] e 2021 habitantes (censo de 2021)[2]. A sua densidade populacional é 309,5 hab./km².

Demografia[editar | editar código-fonte]

Nota: Nos censos de 1864, 1878, 1911, 1920 e 1930 tinha a freguesia de Quiraz anexada.

A população registada nos censos foi:[2]

População da freguesia de Roriz[3]
AnoPop.±%
1864 886—    
1878 958+8.1%
1890 945−1.4%
1900 1 008+6.7%
1911 1 027+1.9%
1920 1 022−0.5%
1930 1 096+7.2%
1940 1 261+15.1%
1950 1 383+9.7%
1960 1 450+4.8%
1970 1 447−0.2%
1981 1 837+27.0%
1991 1 942+5.7%
2001 2 152+10.8%
2011 2 152+0.0%
2021 2 021−6.1%
Distribuição da População por Grupos Etários[4]
Ano 0-14 Anos 15-24 Anos 25-64 Anos > 65 Anos
2001 498 343 1064 247
2011 437 271 1165 279
2021 235 307 1088 391

História[editar | editar código-fonte]

A etimologia de "Roriz", segundo o etnógrafo António Gomes Pereira, atribui-se ao genitivo Rodorici, do nome próprio gótico Rodoricus.[5]

Século XI[editar | editar código-fonte]

Roriz é referenciado no Censual de entre Lima e Ave, organizado pelo bispo D. Pedro entre 1085 e 1091, no qual se denomina "De Sancto Micahel de Rooriz".[6]

Século XIII[editar | editar código-fonte]

Nas inquirições gerais de 1220, elaboradas a mando de D. Afonso II, surge com a denominação de "De Sancto Michaele de Rooriz", pertencendo então à terra de Prado. Estas referem:

"quod dominus Rex habet ibi quodam Regalengum; in hereditate de Pousada de Nuno Petri et de Gunsalvo Petri est pausa de Mayordomo, et includunt ibi ganatum, et dant inde spatulam et cabrito; quod Rex non est inde patronus; quod ista ecclesia habet ibi senarias et 1 casale, Templum 1 casale. Et Manente 16 casalia, Varzea 2 casalia, Cervaes 2 casalia, Sancta Maria de Gallecos 4 casalia et medium."[7]

Já nas inquirições de 1258, sob reinado de D. Afonso III, Roriz é referenciado como "Sancti Michaelis de Rooriz", referindo-se ainda:

"In Judicato de Prado, item, in parrochia Sancti Michaelis de Rooriz: que vila Oxi est presso de ganado et pousa de Mayordomo, et da spadoa et 2 cabritos.

Et dixit que ouviu dizer de Pousada que, ante que a don Godino a gaasse et Suerio Petri d'Azevedo y criassen, soya y a entrar Mayordomo; et ora non intra y.

Item, ouviu dizer que desta ecclesia faziam servizo ao Ricomem; que da quintana de Barrio da cum sua germaydade 1 soldo de fossadeira al Rey."[8]

Século XVIII[editar | editar código-fonte]

Nas Memórias Paroquiais de 1758[9], refere-se que a freguesia pertencia à então comarca de Braga e ao termo da Vila de Prado. É feita uma breve menção à prática agrícola na freguesia:

"Os frutos que colhem os moradores em maior abundância é vinho que é bom, a que chamam do Vale de Tamel, muito milho alvo, milhão, painço e feijões e centeio."

No aspeto demográfico, refere-se:

"Tem esta freguesia fogos cento e trinta e quatro, e pessoas de comunhão quatrocentos e dez, casados oitenta e dois, viúvos e viúvas trinta e nove, solteiros e solteiras cento e seis, ausentes cinquenta e seis e menores cinquenta e um."

Nesta data, a freguesia contava com dezoito lugares: Granja, Matos, Casal do Ouro, Madorra, Vilar, Real de Corvos, Bairro, Gião, Leiroinha, Pousada, Ventoso, Viloge, Contriz, Arrabalde, Outeiro, Rebordelo, Pateirão e Assento.

Século XIX[editar | editar código-fonte]

Em 1841, a extinta freguesia de Quiraz foi anexa à freguesia de Roriz, passando desde então a lugar com o mesmo nome.[10]

Associações[editar | editar código-fonte]

  • Associação Cultural e Recreativa de Roriz (www.acrroriz.com)
    • Fora de Cena (Grupo de Teatro);
    • Equipas de Ciclismo, BTT e Downhill;
  • Futebol Clube de Roriz
  • Centro Zulmira Pereira Simões
  • Grupo de Música Popular de Roriz

Festividades[editar | editar código-fonte]

  • Festa em Honra de N. Senhora das Dores e N. Senhora do Rosário (Maio)
  • Festa em Honra de S. Miguel (Setembro)

Eventos[editar | editar código-fonte]

Musicais[editar | editar código-fonte]

  • Souto Rock

Desportivos[editar | editar código-fonte]

  • Raid do Facho - Maratona BTT
  • Prémio de Ciclismo de Roriz
  • Prémio de Atletismo de Roriz
  • XCO Citânia do Facho
  • BTT Noturno
O Commons possui uma categoria com imagens e outros ficheiros sobre Roriz (Barcelos)

Referências

  1. «Carta Administrativa Oficial de Portugal CAOP 2013». descarrega ficheiro zip/Excel. IGP Instituto Geográfico Português. Consultado em 10 de dezembro de 2013. Arquivado do original em 9 de dezembro de 2013 
  2. a b Instituto Nacional de Estatística (23 de novembro de 2022). «Censos 2021 - resultados definitivos» 
  3. Instituto Nacional de Estatística (Recenseamentos Gerais da População) - https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_publicacoes
  4. INE. «Censos 2011». Consultado em 11 de dezembro de 2022 
  5. Pereira, António Gomes (1915). Tradições populares, linguagem e toponymia de Barcellos. Esposende: Livraria Espozendense. pp. 384–385 
  6. da Costa, Avelino de Jesus (1997). O Bispo D. Pedro e a Organização da Arquidiocese de Braga, 2ª Ed. Braga: Irmandade de S. Bento da Porta Aberta. p. 176 
  7. Inquisitiones, Volvmen. I, 1220, Folha 17
  8. Herculano, Alexandre (1891). «Portugaliæ Monumenta Historica, Inquisitiones, Vol. I, Fasc. III». Academia das Ciências de Lisboa. p. 303. Consultado em 11 de julho de 2021 
  9. «Roriz, Prado - Viana». Arquivo Nacional da Torre do Tombo - DigitArq. Consultado em 12 de junho de 2021 
  10. da Fonseca, Teotónio (1987). O concelho de Barcelos aquém e além Cávado. Barcelos: Santa Casa da Misericórdia | Câmara Municipal de Barcelos. pp. 349–350 
Ícone de esboço Este artigo sobre freguesias portuguesas é um esboço. Você pode ajudar a Wikipédia expandindo-o.