Saltar para o conteúdo

Savarso Camsaracano

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Savarso Camsaracano
Nacionalidade Reino da Armênia
Progenitores Pai: Esfendadates I
Ocupação Nobre
Religião Cristianismo

Savarso Camsaracano (em armênio: Շաւարշ; romaniz.: Šawarš; em latim: Savarsus; 389) foi um nobre armênio do final do século IV e começo do V.

Savarso (Savarsus)[1] é a forma latina do armênio Xavarxe (Շաւարշ, Šawarš), que derivou do avéstico Siauarxã (Siiāuuaršan-; lit. "que possui garanhões pretos") através do persa médio Siavaxe (⁠Siyāwaxš) e parta (Siyāwaš⁠). Foi registrado em corásmio como Xevexe (Šʾwš), em elamita como Xiamarxa (𒅆𒅀𒈥𒃻, ši-ia-mar-šá), em árabe como Xiavaxe (سِيَاوَش, Siyāwaš)[2][3] e em grego como Sábaris (Σάβαρις),[4] Seoses (Σεόσης, Seósēs) e Siauasc(is) (Σιαύασκ(ις), Siaúask(is)).[5]

Savarso era filho de Esfendadates I. No reinado de Ársaces II (r. 350–368), acompanhou seu pai ao Império Romano após sua família ser massacrada sob ordens reais.[6] Em 389, quando o rei Cosroes IV (r. 385–389) foi deposto sob ordens do xainxá do Império Sassânida,[a] Savarso reuniu-se com outros nobres e formou uma pequena força de 700 cavaleiros com o intuito de atacar o comboio que transportava o rei para salvá-lo. Na batalha que se seguiu, todos os nobres armênios, exceto seu companheiro Pargeva, morreram em combate.[7]

[a] ^ Moisés de Corene apresenta uma confusa descrição da sucessão real no Império Sassânida. No relato, afirmou que o xainxá responsável por destronar Cosroes IV foi Artaxer, que assumiu ser contemporâneo do imperador Arcádio (r. 395–408). Ocorre que esse indivíduo deve ser associado a Artaxer II (r. 379–383), o filho de Sapor II (r. 309–379) (Moisés menciona a sucessão em III.51), que estava ativo mais de uma década antes de Arcádio. Robert Thomson tentou corrigir a confusão assumindo que o Sapor citado por Moisés fosse Sapor III (r. 383–388),[8] que segundo o relato de Fausto, o Bizantino foi responsável por colocar Cosroes no trono em 385 após ocupar boa parte do país com um grande exército.[9] O real responsável por destronar Cosroes foi Vararanes IV (r. 388–399), pois começou a desconfiar de seu vassalo e o substituiu por Vararanes Sapor (r. 389–414).[10][11]

Referências

  1. Moisés de Corene 1736, p. 386.
  2. Colditz 2018, p. § 517, page 478.
  3. Mayrhofer 1979, p. § 282, page 75.
  4. Ačaṙyan 1942–1962, p. 155.
  5. Justi 1895, p. 300.
  6. Moisés de Corene 1978, p. 287-288.
  7. Moisés de Corene 1978, p. 315.
  8. Moisés de Corene 1978, p. 310, nota 349.
  9. Fausto, o Bizantino 1989, p. 265 (VI.i.265-266).
  10. Garsoïan 1997, p. 92.
  11. Terian 2022, p. 133.
  • Ačaṙyan, Hračʻya (1942–1962). «Շաւարշ». Hayocʻ anjnanunneri baṙaran [Dictionary of Personal Names of Armenians]. Erevã: Imprensa da Universidade de Erevã 
  • Colditz, Iris (2018). Iranische Personennamen in manichäischer Überlieferung [Iranian personal names in Manichaean tradition] (Iranisches Personennamenbuch, Band II, Faszikel 1). Viena: Editora da Academia Austríaca de Ciências 
  • Fausto, o Bizantino (1989). Garsoïan, Nina, ed. The Epic Histories Attributed to Pʻawstos Buzand: (Buzandaran Patmutʻiwnkʻ). Cambrígia, Massachusetts: Departamento de Línguas e Civilizações Próximo Orientais, Universidade de Harvard 
  • Garsoïan, Nina (1997). «4. The Aršakuni Dynasty (A.D. 12-[180?]-428)». In: Hovannisian, Richard G. Armenian People from Ancient to Modern Times vol. I: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century. Nova Iorque: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6421-2 
  • Justi, Ferdinand (1895). Iranisches Namenbuch. Marburgo: N. G. Elwertsche Verlagsbuchhandlung 
  • Mayrhofer, Manfred (1979). Die altiranischen Namen [The Old Iranian Names] (Iranisches Personennamenbuch, Band I, Faszikel 1). Viena: Editora da Academia Austríaca de Ciências 
  • Moisés de Corene (1978). Thomson, Robert W., ed. History of the Armenians. Cambrígia, Massachusetts; Londres: Imprensa da Universidade de Harvard 
  • Moisés de Corene (1736). Historiae armeniacae libri III. Ejusdem epitome geographiae. Praemittitur praefatio de literatura ac versione sacra armenica (etc.) armeniace ediderunt, latine verterunt notisque illustrarunt Gulielmus et Georgius Whiston. Londres: Whiston 
  • Terian, Abraham (2022). The Life of Mashtots' By His Disciple Koriwn. Oxônia: Oxford University Press