Luís Seoane

Luís Seoane
	Luís Seoane
Nome completo	Luís Seoane López
Nascimento	1 de junho de 1910; Buenos Aires
Morte	5 de abril de 1979 (68 anos)
Nacionalidade	Espanhol
Ocupação	Editor, escritor, jornalista, gravador e pintor

Luís Seoane López (Buenos Aires, 1 de Junho de 1910 — Corunha, 5 de Abril de 1979) foi um editor, escritor, jornalista, gravador e sobretudo pintor galego.

Biografia[editar | editar código-fonte]

Nascido em Buenos Aires em 1910, filho de emigrantes, veio de criança para Galiza. Fez Direito em Santiago de Compostela, onde participou na atividade política e cultural estudantil.

A partir de 1931 exerceu de advogado trabalhista na Corunha. Em 1934 afilia-se ao Partido Galeguista. Em 1936 participou na campanha do Estatuto de Autonomia, passando à clandestinidade quando o golpe de estado do 18 de Julho até que em 1937 pôde exilar-se a Buenos Aires via Lisboa. Ali fixou sua residência, trabalhando no consulado republicano.

Foi o promotor de muitas empresas culturais, da emigração e do interior (revistas como Galiza Livre, a imprensa Resol em Santiago de Compostela junto a Arturo Cuadrado; editoriais como a Losada; o Laboratório de Formas da Galiza, junto a Isaac Díaz Pardo, do qual nascerá o complexo de Sargadelos, etc.).

Regressou a Espanha em 1960. Nas últimas décadas da sua vida, alternou a residência na América com viagens a Galiza. Morreu na Corunha em 1979.

Foi-lhe dedicado o Dia das Letras Galegas em 1994

Obra pictórica[editar | editar código-fonte]

Sua obra como artista gráfico foi importantíssima: gravador, desenhista, pintor... Luís Seoane é um dos maiores plásticos galegos, o mais completo e conhecido. Sua obra pictórica reflete esse amor a Galiza e sua ânsia por recuperar paisagens, símbolos e personagens galegos para fazê-los universais. De tendência expressionista e próxima à abstração, sua obra foi exposta em Buenos Aires, Montevidéu, Londres, Nova York, Veneza, México, Bruxelas, Hamburgo...

Obra escrita[editar | editar código-fonte]

Obra em galego[editar | editar código-fonte]

Poesia[editar | editar código-fonte]

Fardel d'eisilado (Buenos Aires, Ediciós Anxel Casal, 1952)
Na brétema, Sant-Yago (Buenos Aires, Ediciones Botella al Mar, 1956)
As cicatrices (Buenos Aires, Editorial Citania, 1959)

Narração[editar | editar código-fonte]

Tres follas de ruda e un allo verde (inédito). Publicado em tradução castelhana: Tres hojas de ruda y un ajo verde (Buenos Aires, Ediciones Botella al Mar, 1948)

Teatro[editar | editar código-fonte]

A soldadeira (inédita). Publicada em tradução castelhana: La soldadera (Buenos Aires, Editorial Ariadna, 1957)

Ensaio[editar | editar código-fonte]

Eiroa (Vigo, Galaxia, 1957)
Castelao artista (Buenos Aires, Alborada, 1969)

Gravados e desenhos com textos literários[editar | editar código-fonte]

Homaxe a un paxaro (Corunha, Ediciós do Castro, 1969)
Retratos de esguello (Corunha, Ediciós do Castro, 1968)
O meco (Corunha, Ediciós do Castro, 1963)
O conde asesino de Sobrado (Corunha-Buenos Aires, Ediciós Cuco-Rei, 1971)
Comunicacións mesturadas (Vigo, Galaxia, 1973)

Obra em castelhano[editar | editar código-fonte]

13 Estampas de la traición, Buenos Aires, edição de autor, (1937)
Homenaje a la Torre de Hércules, (1945)

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

"Seoane". Grial (Editorial Galaxia) (65). 1979. ISSN 0017-4181. Dieste, García-Sabell; Dónega; Carballo Calero; Díaz Pardo; Ledo; Piñeiro; Gómez Paz; Lorenzana; Paz-Andrade; Patiño; González Garcés; Seoane; García-Bodaño; Novoneyra; R. Ruibal; Blanco Amor; Fernández de la Vega; Cunqueiro; Losada; Tobío Fernández; Sucarrat Boutet; Fole; Girri e Odriozola.
"Seoane López, Luís". Diccionario enciclopédico galego universal 55. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 72. ISBN 84-7680-429-6.
"Seoane López, Luís". Diciopedia do século 21 3. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. pp. 1915–1916. ISBN 978-84-8288-942-9.
"Seoane López, Luís". Enciclopedia Galega Universal 15. Ir Indo. 1999-2002. pp. 267–268. ISBN 84-7680-288-9.
"Seoane López, Luis". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
"Luís Seoane". Raigame: revista de arte, cultura e tradicións populares (33). 2010. ISSN 1136-3207.
Emigrante dun país soñado: Luís Seoane entre Galicia e Arxentina. CCG. 2011. ISBN 978-84-92923-22-9. Villares; Sarlo; Sobrino; Díaz; Núñez Seixas; Devoto; Romero; Wechsler; Gutiérrez Viñualez; Axeitos; Castiñeiras; Portela; Casas; Méndez Ferrín; Beramendi; Patiño e Montero.
Luís Seoane no Museo de Belas Artes da Coruña: O legado de Maruxa Seoane. Xunta de Galicia. 2019. ISBN 978-84-453-5336-3.
Alonso Montero, Xesús (2002) [1994]. As palabras do exilio. Biblioteca Galega 120 n.º 114. La Voz de Galicia. ISBN 84-9757-009-X.
Axeitos, X. L.; Seoane, X. (1994). Luís Seoane e o libro galego na Arxentina [1937-1978]. Deputación da Coruña.
——— (2004). A Academia no discurso exílico de Luís Seoane. Real Academia Galega. ISBN 84-87987-54-0.
———; Díaz; Patiño; Pérez; Seoane; Villares (2010). Dicionario Seonae. Fundación Luis Seoane. ISBN 978-84-614-1071-2.
Barreiro; Longueira; López; Monterroso. Do primitivo na arte galega ata Luis Seoane. Fundación. ISBN 978-84-611-4636-9.
Barro, David; Montero, Carmela (2018). Luis Seoane. Deseño e diferenza. Santiago de Compostela: Dardo. ISBN 978-84-92772-61-2.
Braxe, L.; Seoane, X., eds. (1989). Galicia Emigrante (1954-1971). Escolma de textos da audición radial de Luis Seoane. Ediciós do Castro. ISBN 84-7492-434-0.
———; ———, (1990). Figuraciós, de Luís Seoane. Deputación da Coruña. ISBN 84-86040-50-7.
———; ———, (1994). O cine e a fotografía. Luís Seoane. Centro Galego de Artes da Imaxe. ISBN 84-453-1223-5.
———; ——— (1996). Luís Seoane e o teatro. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-7492-808-7.
———; ——— (1996). Luís Seoane: textos sobre arte. Consello da Cultura Galega. ISBN 84-87172-16-4.
Capelán Rey, Antón (2010). Luís Seoane en Compostela e outros ensaios. Edicións Laiovento. ISBN 978-84-8487-193-4.
Castiñeiras, Manuel A. (1995). "Luis Seoane: a pintura como sinal de identidade" Anuario Brigantino (18): 295–300. ISSN 1130-7625.
Cid; Neira; Seoane; Axeitos (1994). Luís Seoane, 1910-1979. Unha fotobiografía. Xerais. ISBN 84-7507-796-X.
Couceiro Freijomil, Antonio (1951-53). Diccionario bio-bibliográfico de escritores III. Bibliófilos Gallegos. p. 352.
Cuba, Xulio (1994). Luís Seoane: A forma da patria. Didáctica. A Coruña: Espiral Maior. ISBN 84-88137-24-9.
Díaz Arias de Castro, Xosé (1994). Luís Seoane, a forxa da modernidade. Biblioteca Coruñesa. Vía Láctea. ISBN 84-86531-80-2.
——— (2019). "Luis Seonae: unha vida e unha obra con Galicia ao fondo". Deputación da Coruña. Dep. legal: C 219-2019.
——— (2019). "Significado de Luis Seoane no contexto da cultura galega do século xx" Cadernos de Estudos Xerais (A. C. Irmáns Suárez Picallo) (16).
Díaz Pampín, María América (2004). Luís Seoane. Notas ás súas cartas a Díaz Pardo 1957-1979. Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-141-9.
Dónega, Marino (1994). Luis Seoane: vida e obra literaria. A Coruña: Real Academia Galega. ISBN 84-87987-03-6.
Fandiño, X. R.; López, Gloria, eds. (2010). Luís Seoane: teórico do deseño gráfico. Alicerces n.º 18. Museo do Pobo Galego. ISBN 978-84-88508-46-1.
Fernández Freixanes, Víctor (1976). Unha ducia de galegos. Vigo: Editorial Galaxia. pp. 61–78. ISBN 84-7154-248-X.
García, S. (2020). "El diseño gráfico y la identidad gallega desde el exilio…" Actas del III Simposio FHD Museu del Disseny.
González Fernández, Helena (1994). Luís Seoane. Vida e obra Agra Aberta. Editorial Galaxia. ISBN 978-84-7154-895-5.
López Bernárdez, C. (2005). Breve historia da arte galega - Breve historia del arte gallego. Nigratrea. ISBN 84-95364-33-6.
——— (2015). Un pintor que sabía o que facía. Achegas á obra pictórica de Luís Seoane Edicións Laiovento. ISBN 978-84-8487-305-1.
——— (2018). Identidade e universalidade. Lecturas de pintura galega Edicións Laiovento. ISBN 978-84-8487-387-7.
López Vázquez, J. M. (1990). Enciclopedia temática de Galicia. Arte 5. Barcelona: Nauta. pp. 225–227. ISBN 84-278-1210-8.
Lucie-Smith, Edward (1994). Arte latinoamericano del siglo XX. Barcelona: Ediciones Destino. ISBN 84-233-2437-0.
M. Vilanova, F. (1998). A pintura galega (1850-1950). Escola, Contextualización e Modernidade. Xerais. ISBN 978-84-8302-271-9.
Martínez-Romero, J. (2019). "Merecida homenaxe a un artista creador polifacético" Cadernos de Estudos Xerais (A. C. Irmáns Suárez Picallo) (14).
Méndez Ferrín, Xosé Luis (1984). De Pondal a Novoneyra. Edicións Xerais de Galicia. pp. 100–102. ISBN 84-7507-139-2.
Pablos, Francisco (1981). Plástica Gallega. Caja de Ahorros Municipal de Vigo. pp. 300–301. ISBN 84-7231-603-3.
——— (2003). A pintura en Galicia - La pintura en Galicia. Nigra Trea. pp. 138–141. ISBN 84-95364-15-8.
Pérez Rodríguez, Mª. Antonia (2003). Luis Seoane a través da prensa, 1929-1979. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-119-2.
Rey, G., ed. (2002). Luis Seoane ilustra a Rosalía. Centro de Estudios Rosalianos. Fundación Rosalía de Castro. ISBN 84-87668-17-8.
Seoane Rivas, Xavier (1994). A voz dun tempo. Luís Seoane: o criador total. Sada: Ediciós do Castro. ISBN 84-7492-702-1.
Squirru, Rafael (1976). Seoane (estudio crítico-biográfico). La Barca Gráfica. Buenos Aires: Dead Weight.
Tilve, M. (2007). El despertar de la conciencia gallega en Buenos Aires: Luis Seoane y Galicia emigrante. Xeito Novo. ISBN 978-987-24098-0-7.
Varela Vázquez, Lorenzo (1948). Seoane. Buenos Aires: Botella al mar.
Vázquez; García; Rosende; Ortega; Sobrino (1982). Historia del Arte Gallego. Madrid: Alhambra. ISBN 84-205-0913-2.
Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da literatura galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. pp. 557–560. ISBN 84-8288-019-5.
———, ed. (2000). Diccionario da literatura galega. Obras III. Vigo: Editorial Galaxia. p. 205. ISBN 84-8288-365-8.
Villares, Ramón (2019). Galicia. Una nación entre dos mundos. Pasado & Presente. ISBN 978-84-949706-7-2.

Ligações externas[editar | editar código-fonte]

Página da Fundación Luis Seoane